براین اساس ارتش جمهوری اسلامی در سیزده مرحله با هدف خدمات‌رسانی به مناطق محروم کشور داشته‌های خود را به میان مردم نیازمند برده و با روحیه‌ای جهادی به درمان اقشار ضعیف جامعه پرداخته است. در تازه‌ترین این اقدام که تحت عنوان رزمایش بهداشت و درمان محمد رسول‌الله(ص) در شرق و جنوب شرق کشور انجام گرفت. یک منطقه از استان خراسان جنوبی و چهار منطقه سیستان وبلوچستان تحت پوشش قرار گرفت که به بیش از 48000 نفر مراجعه کننده خدمات بهداشتی و درمان ارائه شد.
 
درمیان جمعیت از این سو بدان سو می‌رود، آهسته و با احتیاط، زنی میانسال  همراهی‌اش می‌کند. 75 الی 80 ساله می‌نماید . به سویش می‌روم وعلت سرگردانی‌اش را می‌پرسم؛ با خوشرویی پاسخ می‌دهد از روستایی در 10کیلومتری برای معالجه چشمش آمده و به دنبال محل استقرارچشم پزشک می‌گردد. صبور و فهمیده است.این را از همان ابتدا و با رد و بدل شدن چند جمله می‌شود فهمید. صف چشم پزشکی طولانی است. دلم می‌خواهد کاری برایش انجام دهم، به افسر جوانی که در آن نزدیکی ایستاده مراجعه می‌کنم. تقاضایم را رد نمی‌کند و خارج از نوبت به اتاق چشم پزشکی هدایتش می‌کند.
در صف ایستادگان نیز به حرمت سن و سالش، همین‌طور وضعیتش، با لبخندی از سر رضایت برایش راه می‌گشایند، تا زودتر از بقیه روبه‌روی  چشم پزشک بنشیند و علت کم بینایی و معالجه آن را طلب کند. اینجا مدرسه روستای «ده رئیس» از توابع بخش«ایرندگان» شهرستان خاش است و نخستین جایی که به همراه اکیپ خبری از آن بازدید می‌کنیم، هنوز خسته راهیم، با پرواز 6 صبح به زاهدان آمدیم و از آنجا با طی 260 کیلومتر، یکسره به این روستای دور افتاده رسیدیم. پیش از عزیمت امیر سرتیپ دوم پزشک جلیل رجبی، فرمانده بهداشت، امداد، درمان و آموزش پزشکی ارتش، در نشستی صمیمی در ارتباط با طرحی که نامش را «رزمایش بزرگ مردم یاری محمد رسول‌الله» گذاشته‌اند، توضیحات مبسوطی می‌دهد و متذکر می‌شود این رزمایش با حضورانواع تخصص‌ها در 5منطقه محروم شرق و جنوب شرق کشور به مناسبت هفته وحدت و با هدف ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به مردم این مناطق با شعار مهرورزی برپا می‌شود.  در بدو ورود به مدرسه روستای ده رئیس، محل ارائه خدمات پزشکی به مردم این منطقه، مظاهر فقر و محرومیت به استقبالمان می‌آید تا آنجا که منفعل و متأثر برای مدتی به گوشه‌ای کشیده می‌شویم و لحظاتی در خود فرو می‌رویم؛ در دل به این کار بزرگ و اهتمام ستوده سفید پوشان ارتش آفرین می‌گویم و به یاد این جمله حضرت علی(ع) خطاب به مالک اشترمی افتم، آنجا که می‌فرماید:«سپاهیان به اذن خدا دژهای مردم و زیور والیان و مایه‌ ارجمندی دین و وسیله‌ امنیت هستند و مردم جز با بودن آنها پایدار نمی‌مانند.»
این مرکز چیزی از یک بیمارستان صحرایی کم ندارد و مجهز به رادیولوژی، اتاق عمل، زنان و زایمان، اطفال، دندانپزشکی، چشم پزشکی، بیماری‌های داخلی وعفونی، گوارش، گوش و حلق و بینی، آزمایشگاه، مشاوره و... است. مراجعه‌کنندگان ابتدا با مراجعه به چادر اورژانس تعیین وضعیت شده و به پزشک متخصص جهت معاینه دقیق ودریافت دارو ارجاع داده می‌شوند. اغلب اهالی با موتور از راه‌های دور ونزدیک آمده‌اند، صف طولانی چشم پزشکی و زنان حکایت ازنوع بیماری‌های شایع دارد. فلج اطفال هم زیاد به چشم می‌آید.مراجعین ممکن است به چند بیماری مبتلا باشند اما خود را مقید به اظهارفقط یک بیماری می‌دانند.عثمان پیرمردی که به زحمت اطرافش را می‌بیند و به سختی راه می‌رود، فقط از درد زانویش می‌گوید و با استمداد از پزشک  می خواهد درمان شود. او دیر به پزشک مراجعه کرده و استخوان زانویش ساییده شده، پزشکان وی را به بیمارستان زاهدان معرفی می‌کنند تا سر صبر و حوصله زانویش را عمل  کنند و روزهای بدون دردی را برایش رقم بزنند.
روزانه هزار نفر به این مرکز مراجعه می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود در روزهای آینده بیشتر  هم بشود. نکته جالب  اینکه برخی از مراجعان ملاک درمان را دریافت داروهای بیشتر می‌دانند و با اصرار از پزشکان درخواست دارو دارند؛  فرصت کم است و فاصله‌ها زیاد، باید تا هوا روشن است خودمان را به «بمپور» دیگر مرکزامداد و درمان ارتش از توابع ایرانشهر برسانیم. برای کوتاه کردن مسیر 150 کیلومتری، راه میانبر را برمی گزینیم و دل به جاده کوهستانی و روستایی می‌سپاریم. خانه‌های روستایی با دیوارهایی کوتاه و نخل‌های تشنه حکایت از خشکسالی  و فقر مردم دارد، صحنه‌ای که در اغلب مناطق استان سیستان و بلوچستان می‌توان مشاهده کرد؛ هنوز هوا روشن است که به بمپور می‌رسیم. این مرکز به مراتب از مرکز قبلی شلوغ تر است و از نوع پوشش‌ها به نظر می‌رسد مراجعین از وضعیت بهتری نسبت به منطقه ایرندگان برخوردارند،  اگرچه مسئولان محلی می‌گویند این مرکز از فقر و محرومیت بیشتری رنج می‌برد. پیش پای ما پزشکان جراح یک مورد جراحی انجام داده‌اند که با موفقیت توأم بوده است و افتخاری برای جراحان که در شرایط صحرایی دست به این اقدام جسورانه زده‌اند. اغلب اهالی به صورت خانوادگی مراجعه کرده‌اند و در میانشان افراد تا حدودی برخوردار هم  دیده می‌شود.
در این مرکز هم بخش چشم پزشکی و زنان و زایمان بیشترین مراجعه را دارند. چند نفر از مراجعان از معطلی در صف و صرف ساعات زیادی برای ویزیت و دریافت دارو دراین مرکز گلایه دارند و از اینکه یک روز کاری وقت گذاشته و در پایان موفق به دریافت دارو نشده‌اند معترض بودند؛ اینجا خیلی زود هوا تاریک می‌شود و ما با تاریکی مواجه شده‌ایم. شبانه باید به چابهار برویم زیرا در بمپور جای مناسبی برای اسکان ما وجود ندارد. آقای «خطیر» نماینده خوش‌مشرب نیروی زمینی ارتش از گروه جدا می‌شود و به زاهدان برمی گردد، زیرا از ایرانشهر به طرف چابهار حوزه استحفاظی نیروی دریایی ارتش است. ما هم به نظم و دیسیپلین ارتش تن می‌دهیم و شبانه به همراه میهماندارانی از نیروی دریایی راهی پایگاه سوم نبوت می‌شویم.
جاده‌های اصلی استان مطلوب‌اند، اما رانندگی‌ها نامطلوب! در راه چند جا شاهد تصادف‌های نسبتاً شدید هستیم، در یک مورد یکی از سرنشینان یک سواری براثر شدت سانحه فوت شده است؛  در چابهار دو مرکز امداد و درمان برپا شده که یکی به همت نیروی هوایی ارتش و دیگری از سوی نیروی دریایی برپا گشته است. صبح روز بعد ابتدا به سراغ بیمارستان صحرایی نیروی هوایی مستقر در منطقه «کهیر» در نزدیکی چابهار می‌رویم. حضور انبوه نوجوانان پسر و دختر برایمان سؤال برانگیز است.استقبال از رزمایش نسبت مستقیمی با شهرنشینی دارد. بیمارستان صحرایی مستقر درمنطقه کهیر هم به‌دلیل نزدیکی به شهراز استقبال زیادی برخوردار است. در این مرکز علاوه برخدمات‌رسانی انواع تخصص‌ها، آموزش بهداشت بویژه بهداشت دهان ودندان مورد اهتمام ویژه قرار دارد. برای این منظور بسته‌های بهداشتی مناسبی میان دانش‌آموزان توزیع می‌شود. همچنین برای پیشگیری از شیوع بیماری سالک و بیماری‌های مشترک دام و انسان، دام اهالی واکسینه و محل نگهداری آنها سمپاشی می‌شود. دکتر عرفان ملکی چشم پزشک این مرکز با بی‌نظیر خواندن استقبال مردم از طرح سلامت و درمان ارتش می‌گوید: «اغلب افراد مسن در این منطقه آب مروارید دارند و کودکان  تنبلی چشم، علت آن هم ازدواج‌های فامیلی،  دسترسی  نداشتن به کلینیک مناسب و در وقت مناسب است.»
دکتر ذوقی پزشک اطفال هم؛ کندی رشد، سوء تغذیه، مشکلات عصبی، کم خونی، بیماری‌های انگلی و گال و شپش را از جمله بیماری‌های کودکان برمی‌شمرد.
 در این مرکز هم تعداد مراجعان زن خیلی بیشتر از مراجعان مرد است. بیشتر آنان فشار خون دارند و به بیماری‌های پوستی مبتلا هستند. فلج اطفال هم بیشتر از معمول شایع است که به عقیده دکتر ذوقی پزشک اطفال حاضر در این مرکز به‌دلیل عدم واکسیناسیون است.
امیرسرتیپ پزشک سهیل نصوحی رئیس اداره بهداشت و درمان نیروی هوایی با حضور در مرکز کهیر با ارائه آمار مراجعان، از خدمات‌رسانی در خصوص تخصص‌هایی همچون آندوسکوپی، چشم پزشکی، طب‌های پیشگیری، جراحی، ارتوپدی، رادیولوژی، آزمایشگاه، پوست و مامایی، دندانپزشکی، مشاوره روانشناسی و... توضیحات کاملی را ارائه کرد و از پایش بیماری‌های قلب وعروق در مرکز کهیر خبر می‌دهد. وی با اشاره به ویزیت روزانه 1200 تا 1300 نفر در این مرکز از حضور منظم سالانه در منطقه می‌گوید و می‌افزاید:«این سیزدهمین مرحله برگزاری رزمایش بهداشت و درمان از سوی ارتش است، به همین دلیل با اغلب بیماری‌های شایع در منطقه آشنا بوده و با آمادگی قبلی به اینجا آمده‌ایم و این‌طور نیست که چشم بسته این نقطه را برای خدمت‌رسانی انتخاب کرده باشیم. براین اساس داروهای مورد نیاز را هم تهیه  کرده و همراه خود آورده‌ایم. وی همچنین خبر می‌دهد با همیاری خانه‌های بهداشت سامانه‌های مقابله با بیماری‌های شایع از جمله بیماری‌های پوستی تدارک شده و در هر نوبت حضور، بخشی از آنها محقق می‌شوند.
بیمارستان صحرایی کنارک آخرین مقصد ماست. این مرکز که با همت اداره بهداشت و درمان نیروی دریایی برپا شده دارای دو ویژگی است؛  در این مرکز علاوه بر خدمات دهی توسط پزشکان مجرب و متخصص به مردم، همانند سایر مراکز، به پایش بیماری‌های بد خیم و تشخیص بموقع آنها اقدام می‌شود. برای این منظور یک سوئیت زنان ایجاد شده و به غربالگری بیماری‌های زنان و سرطان سینه اختصاص یافته است.
 همچنین یک گروه روانشناس با ارائه مشاوره‌های اضطراب و افسردگی مشغول به کا رند که  از سوی مراجعان بویژه خانم هاجدی گرفته شده و مورد استقبال بسیاری قرار گرفته است.  در این مرکز برای مقابله با شپش و گال مواد بهداشتی و شوینده در قالب بسته‌های بهداشتی در اختیار مردم قرار می‌گیرد تا در کنار فراگرفتن ضرورت و مهارت رعایت بهداشت فردی و اهمیت آن در سلامتی به ریشه کن ساختن بیماری‌های شایع بومی کمک شود. دکتر نقوی جانشین اداره بهداشت و درمان نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، طرح مردم یاری نبی اکرم(ص) در استان سیستان وبلوچستان با محوریت پیشگیری وغربالگری را موفق دانسته و می‌گوید: «این منطقه از نظر بهداشتی نسبت به میانگین کشور خیلی عقب است و نیازمند  کمک است. از این‌رو ما هرساله رزمایشی را در این منطقه برگزار می‌کنیم و این اقدام تا ریشه کن شدن تمام بیماری‌های شایع و بهبود بهداشت و سلامت مردم منطقه ادامه خواهد داشت. طرح غربالگری ما بعد از تشخیص به درمان رایگان می‌پردازد و برای این منظور بزودی بیمارستان 164 تختخوابی کنارک افتتاح می شود.در حال حاضر هم ما این تعهد را داریم تا مواردی که نیاز به درمان دارند و  درمان آنان در اینجا قابل انجام نیست به بیمارستان بندرعباس یا تهران اعزام می شوند تا کار درمان را به‌طور رایگان در بیمارستان‌های مجهز دنبال کنیم.اعتقاد من این است که اگر چه برگزاری رزمایش کار بسیار ارزشمندی است اما همه چیز نیست و نمی توان بهداشت و درمان این منطقه را با این روش ارتقا داد؛  در بین خدماتی که ارائه می‌شود، کار غربالگری و شناخت زودتر یک بیماری جزو کارهایی است که فوق‌العاده ارزش دارد و این کار خیلی خوب جواب داده است.»
در مدت برگزاری رزمایش که 5روز به طول انجامید، سامانه‌های بیمارستانی ارتش در 5 نقطه از استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی نزدیک به 48000 نفر را ویزیت کردند که از این تعداد 200 مورد نیاز به عمل جراحی وجود داشت و اقدامات لازم برای آنان در همین مراکز انجام گرفت. همچنین 3000 دانش‌آموز غربالگری تنبلی چشم شدند که 250 مورد تنبلی چشم شناسایی و تحت درمان قرار گرفته است. در همین مدت،کلر زنی به آب‌ها، آزمایش سلامت آب، واکسیناسیون و آموزش بهره‌برداری بهینه از دام، آموزش بهداشت فردی و جمعی به دانش‌آموزان، آموزش بهداشت دهان و دندان و توزیع 3000 بسته بهداشتی شامل مسواک و خمیر دندان، حوله، شانه، دمپایی و نوشت افزار توزیع شد که می‌تواند در فرهنگسازی رعایت بهداشت فردی از سنین کودکی کمک شایانی باشد. همچنین تمام تخصص‌ها شامل  جراحی داخلی، گوارش، زنان، ارولوژی، پوست، عفونی، قلب و عروق، سونوگرافی، رادیولوژی و. در رزمایش حضور داشته و با استقبال خیلی خوب مردم مواجه شدند. در این رزمایش بیش از سه میلیارد  قلم دارو بین مردم منطقه توزیع شد که برخی از اقلام آن ارزشی معادل یک میلیون تومان داشت و 1652نفر نیز خدمت دندانپزشکی دریافت کردند.

@ajanews_ir
www.Aja.ir