در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته مدارسی وجود دارد که بخشی از تمرکز اصلی شان روی آموزش مهارت های مالی است.

یکی از مهم ترین دانش هایی که باید به افراد به ویژه در سنین کودکی آموزش داده شود این است که «چه زمان هایی باید وام بگیریم» و «چه زمان هایی نباید وام بگیریم.» و اینکه «چه زمان باید پس انداز کنیم» و «چه زمان باید هزینه کنیم» و بسیاری آموزه های دیگر از این قبیل. اگر همه ما این نکات را در سنین پایین آموزش دیده و در بزرگسالی عملی کنیم، می توانیم بگوییم مدیریت صحیح مسائل مالی زندگی خود را فراگرفته ایم.

بنابراین به نظر می رسد دوره آموزشی که در آن در کنار ریاضیات رفتار مالی آموزش داده نشود، دوره کارآمدی نخواهدبود. چه بسا رفتار مالی بسیار بااهمیت تر از کار با اعداد و ارقام است و فراگرفتن و عملی کردن آن در زندگی واقعی سخت تر است.

ما در این مطلب سعی می کنیم یک دوره کامل خودآموز مالی را از پایه طراحی کنیم. به هر حال پول چیزی است که هر فرد باید به طور کامل درک کند تا بتواند زندگی پربارتری داشته باشد. این واقعیتی دارد که درگیری های مالی سبب بروز درگیری های فکری بیشتری در زندگی هر فرد خواهدشد. پس چه بهتر که از سنینی پایین به فرزندانمان مهارت حل و فصل مشکلات مالی را که ناگزیر در زندگی با آن مواجه می شوند، آموزش بدهیم.

گام اول 

ما بحث درباره پول را با بحث درباره یک واژه مهم که کلید موفقیت مالی است، آغاز می کنیم: رفتار.

اشتباه نکنید زندگی مالی شما را پول تشکیل نمی دهد، بلکه این رفتار شما در مواجهه با پول است که زندگی مالی شما را می سازد. کنار گذاشتن عادت های بد همیشه سخت است و عادت های مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. بهتر است قبل از اینک اولین درآمد کسب شود، عادات مالی درست درباره درآمد در فرد ایجاد شود. پس برای شروع باید رفتار خود را مدیریت کنیم و عادت های بد مصرفی و تصمیم گیری های غلط و بدون فکر را کنار بگذاریم.

گام دوم 

در این مرحله نگاهی به درآمدها خواهیم کرد. شما باید بدانید که آیا درآمد فعلی شما زندگی شما را تامین می کند یا خیر. بدین معنی که شما با درآمد خود باید حداقل بتوانید:

1.    بدهی های خود را پرداخت کنید.

2.    هزینه های روزمره زندگی را بپردازید.

3.    بخشی از آن را برای تامین آینده خود پس انداز کنید.

اگر درآمد شما به حد کافی نباشد باید به سراغ شغل دوم بروید. البته فراموش نکنید که وظایف بیش از حد توان خود را به خود تحمیل نکنید؛ زیرا این مسئله باعث ایجاد تحمیل فشار زیاد و کم شدن کیفیت زندگی شما می شود.

مسئله دیگری که باید در این مرحله به آن توجه کنید، این است که با افزایش درآمد خود در طول زمان الگوی مصرفتان را هم تغییر ندهید. و به عبارتی هزینه تراشی های جدید نداشته باشید. این باعث می شود که سبک زندگی شما با درآمدهای هنگفت تنظیم شود و در صورتی که دوباره به هر دلیل درآمدتان کاهش پیدا کند، دچار مشکل شوید.

این را فراموش نکنید که در هر طبقه درآمدی که باشید باید از هزینه های غیرضروری تا حد امکان خودداری کنید.

و سومین مسئله که باید مد نظر داشته باشید این است که تا از محقق شدن درآمدی اطمینان حاصل نکرده اید، نباید تصمیمی درباره هزینه کردن آن بگیرید.

بهتر است قبل از اولین درآمد کسب ، عادات مالی درست درباره درآمد در فرد ایجاد شود‎

گام سوم

این مرحله بودجه بندی است. در مرحله قبل شما نگاهی اجمالی به درآمد و هزینه های خود داشتید و از رقم درآمد خود تا حدودی اطمینان حاصل کردید. از آنجا که با کسب هر درآمدی هزینه هایی به دنبال آن می آید، لازم است برنامه ریزی مدون داشته باشیم که هر بخش از درآمد را در چه زمینه ای هزینه کنیم و چقدر را به پس انداز اختصاص دهیم.

در این مرحله نیز به رفتار و اهمیت آن بر می گردیم. این طبیعی است که با هر افزایش درآمدی سطح تمایلات شما برای هزینه هایی که انجام می دهید هم تغییر یافته و هزینه هایتان افزایش پیدا می کند؛ اما این شما هستید که باید با تصمیم گیری های عاقلانه بهترین برنامه ریزی را برای پول خود انجام دهید. همچنین فراموش نکنید که مهم ترین بخش بودجه بندی پس انداز است. پس قبل از هر تصمیمی حداقل 10 درصد درآمد خود را برای این منظور کنار بگذارید.

به گام چهارم خوش آمدید 

این مرحله همان زمانی است که شما باید هدف مالی خود را مشخص کنید. شاید تصور نمی کردید که هدف گذاری یکی از مراحل دوره آموزشی مدیریت مالی شخصی باشد. اما برعکس این تصور، هدف گذاری یکی از مهم ترین مراحل است. که به سایر تصمیم گیری ها و اقدامات ما جهت می دهد. برای شروع اهداف مالی 30 روزه تنظیم کنید و با رفتار مالی درست آن را پیگیری کنید. 

گام پنجم 

باد بگیرید که چگونه میلیونر شوید. در مراحل قبل ما یاد گرفتیم که چطور پس انداز کنیم. اما پس انداز تنها کافی نیست؛ زیرا در طی زمان و با توجه به نرخ تورم از ارزش این پول کاسته می شود. پس در اینجا مفهوم سرمایه گذاری را به زندگی مالی خود وارد می کنیم. سرمایه گذاری این امکان را به شما می دهد که از پس انداز خود سود کسب کنید و در سال های آتی نیز از سرمایه گذاری مجدد همین سود، سود مضاعفی نصیبتان شود. «سود مرکب» همان فرمول میلیونر شدن شماست.

زمان مهم ترین و ارزشمندترین فاکتور در این مرحله است. اگر شما هرچه زودتر یک گزینه درست سرمایه گذاری را انتخاب کنید و پس انداز خود را سرمایه گذاری کنید و پس انداز خود را سرمایه گذاری کنید، نه تنها از ارزش پول شما کاسته نمی شود، بلکه سود نیز به دست خواهیدآورد.

گام ششم 

بهره بردن از بیمه گامی مهم است. هرچند که وقوع هرگونه اتفاقی برای اموال ما یا از کار افتاده شدن پیش از بازنشستگی یک احتمال است که شاید هرگز به وقوع نپیوندد؛ اما ما در مدیریت مالی صحیح سعی می کنیم خود را از معرض ریسک های بزرگ و بیهوده دور کنیم. بیمه یکی از بهترین راه ها برای پوشش این قبیل ریسک هاست. شما می توانید با پرداخت مبلغ اندکی در دوره های زمانی مشخص این ریسک را از خود دور کنید.

گام هفتم

بازنگری و اصلاح، حال که مراحل مختلف یک دوره خودآموزی مدیریت مالی صحیح را فراگرفتیم، لازم است این مراحل را بارها برای خود تکرار کنیم تا افزون بر یادگیری دقیق این روند و تسلط بر آن اشتباهات گذشته خود را اصلاح کنیم. برای نمونه ممکن است که در طی زمان متوجه شویم که هدف گذاری درستی نداشته ایم یا بودجه بندی ما دقیق نبوده است. در این مرحله ما با دید عمیق تر و گسترده تری که نسبت به مسائل مالی خود پیدا کرده ایم مهارت مدیریت امور مالی خود را ارتقا می بخشیم.

منبع: ماهنامه معیشت